نژاد گردوی ایران باید اصلاح گردد ، نگاهی به خطرات چیدن گردو در استان های کشور - وبلاگ ریاضیات

به گزارش وبلاگ ریاضیات، سالانه صدها نفر در استان های مختلف ایران به عنوان سومین کشور تولیدکننده گردو در دنیا، در حین چیدن این محصول زخمی می شوند یا حتی جان خود را از دست می دهند که این موضوع ضرورت اصلاح و ایمن سازی باغ های گردو را نشان می دهد.سال جاری 102 نفر در همدان از درخت گردو سقوط کردند که 8 نفر آن ها فوت کردند.

وبلاگ ریاضیات - سمانه معظمی: گردو در 30 استان کشور فراوری می گردد و استان های همدان، کرمان، کرمانشاه، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان رضوی، چهارمحال و بختیاری، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و مرکزی جزو استان های برتر در فراوری این محصول هستند.

کشت سنتی گردو و نبود باغ های مکانیزه موجب شده که چیدن این محصول در بیشتر استان های گفته شده نه تنها خطرناک که گاهی مرگبار باشد.

گردوی خوشه ای

علی اکبری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با وبلاگ ریاضیات گفت: درختان گردوی ایران بسیار قدبلند هستند و محصول آن ها هم خوشه ای نیست و به صورت دانه دانه در سرشاخه هاست، در نتیجه برداشت گردو بسیار سخت است و خطراتی را به دنبال دارد. گردوچینان باید با چوب از درخت بالا بفرایند و درنتیجه ممکن است تعادلشان را از دست بدهند و سقوط نمایند.

وی افزود: راهکار مشکل این است که باغداران به اصلاح نژاد درخت گردو و کاشت درختان پرمحصول که تنومند و قدبلند نیستند، روی بیاورند. این نوع درختان، گردوی خوشه ای در اندازه مناسب تر و به میران بیشتر فراوری می نمایند که برداشت آن بسیار ساده است و خطری را متوجه برداشت نمایندگان نمی نماید.

اکبری ادامه داد: البته این کار هم زمان می برد، هم خیلی از باغداران تمایل ندارند درختان گردویشان را که بیش از 50 سال عمر دارند و اکنون به بار نشسته اند از بین ببرند و جایگزین نمایند.

به گفته نماینده بجنورد در مجلس شورای اسلامی، دولت در این زمینه نمی تواند اقدامی انجام بدهد، زیرا برای آن ها توجیه اقتصادی ندارد. وسایل مدرن مانند نردبان مکانیزه بسیار پرهزینه است و از سوی دیگر به دلیل فشردگی درختان گردو مسیری برای عبور این وسایل از میان باغ ها وجود ندارد.

اصلاح درختان تویسرکان

عبدالله قمری، رئیس انجمن گردوی استان همدان نیز در گفت وگو با وبلاگ ریاضیات با اشاره به سقوط سالانه 100 نفر از درخت گردو در همدان گفت: سال جاری 102 نفر در این استان از درخت گردو سقوط کردند که 8 نفر آن ها(6 نفر در تویسرکان و 2 نفر در استان) فوت کردند. 5 نفر نیز دچار ضایعه نخاعی شدند که که 3 نفر درمان شدند.

وی درباره راهکارهای حل این مشکل افزود: باید طراحی باغ های گردو تغییر کند، زیرا در حال حاضر امکان تردد خودرو و ماشین آلات در باغ ها فراهم نیست. از سوی دیگر باید به گردوچینان آموزش بالا رفتن درخت داده گردد و افراد با کمربندهای مخصوص و ایمن اقدام به بالا رفتن از درخت بنمایند.

قمری ادامه داد: اخیرا طرح اصلاح باغ های گردو در تویسرکان به عنوان پایتخت گردوی ایران در حال اجراست که امیدواریم با گسترش آن مشکل چیدن گردو از درختان رفع گردد. در این طرح با تعویض تاج درختان، نژاد آن ها تغییر می نماید؛ به این صورت که از تنه درخت فعلی درخت جدیدی رشد می نماید که رشد طولی ندارد و در نتیجه چیدن گردو از آن آسان و بی خطر است.

به گفته رئیس انجمن گردوی استان همدان، طرح اصلاح نژاد درخت گردو که برای مناطق کوهستانی مانند همدان مناسب است به پنج سال زمان احتیاج دارد. این طرح از سال 96 آغاز شده و قرار است تا سال 1401 در 3 هزار هکتار از باغ های تویسرکان اجرا گردد.

وی درباره تاثیر کرم خوردگی در سقوط گردوچینان نیز اظهار کرد: درخت گردو آفتی به نام کرم خراط دارد که در صورت تغذیه نامناسب درخت، شاخه را از داخل می خورد و پوک می نماید؛ این باعث شنمایندگی شاخه درخت و افتادن افراد می گردد.

عده ای ادعا می نمایند درخت گردو در هنگام برداشت بویی فراوری می نماید که منجر به بیهوشی و سقوط فرد می گردد. اما قمری این ادعا را رد کرد و گفت: درخت گردو بویی که باعث بیهوشی افراد گردد، فراوری نمی نماید و این باور نادرستی است. این درخت فقط شب ها تنفس می نماید، اما بویی ندارد.

بیهوشی گردوچینان

شمس طالبی، مدیرعامل انجمن بیماران ضایعه نخاعی استان مرکزی نیز گفت: درخت گردو در هنگام برداشت از خود هورمونی آزاد می نماید که منجر به بیهوشی فرد شده و درنهایت گردوچین ها از درخت به پایین سقوط می نمایند.

وی اعلام کرد: متأسفانه گاهی این سقوط مرگ و گاهی نیز بروز ضایعه نخاعی را برای فرد به همراه دارد.

به گفته وی، هم اکنون در شهرستان اراک 5 نفر به دلیل سقوط از درخت گردو دچار ضایعه نخاعی شده اند که 20، 25 و 28، 45 و 50 ساله هستند. (فارس، آذر 96)

تعویض تاج درختان

محمدباقر بی پروا، مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی اظهار کرد: سالانه بیش از 10 نفر در آذربایجان شرقی بر اثر سقوط از درختان گردو جان خود را از دست می دهند.

وی افزود: روش برداشت گردو در استان به شیوه ای است که گردوچین ها بر روی درخت ها می فرایند و با چوب گردوها را تکان می دهند. از آنجاکه شاخه های درختان گردو کمی نرم است، با کوچک ترین فشاری شکسته می شوند.

بی پروا ادامه داد: سال هاست کشاورزان بومی که دانش باغبانی ندارند شاخ و برگ های درختان را هرس نموده و آن را تبدیل به تیر برق نموده اند. این امر خطر سقوط، ضایعات نخاعی، از کارافتادگی و فوت را به همراه دارد.

مدیر باغبانی جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی افزود: امروزه با استفاده از فناوری روز و دانش بنیان، طرحی به نام تعویض تاج درختان گردو اجرا می گردد که ضمن بالا بردن بهره وری درخت و کاهش مصرف آب، باعث پایین آمدن ارتفاع درخت می گردد. در این روش برداشت محصول به راحتی و بدون کمترین خسارت جانی و اقتصادی انجام می گردد.

به گفته وی، امکان استفاده از دستگاه های مکانیزه برداشت گردو به دلیل فشردگی درختان و کوچک بودن مساحت باغات این منطقه عملی نیست؛ بنابراین بهترین راه تعویض تاج گردوست که در این طرح از محصول پیوندی دارای مرغوب ترین ژن های داخلی و خارجی و توسط کارشناسان خبره استفاده می گردد.

بی پروا اظهار کرد: بعد از سه سال درخت آغاز به باردهی می نماید که این نوع محصول در برابر سرمای منطقه نیز مقاوم است. کشاورزان هر منطقه با مراجعه به مراکز خدمات جهادکشاورزی شهر خود می توانند از این خدمات بهره مند شوند و هزینه آن حدود 100 هزار تومان است. (ایرنا 10 مهر 98)

شاخه های پوسیده

اسماعیل کرمی، کارشناس کشاورزی اعلام کرد: درخت گردو احتیاجمند آفتاب است و برای دریافت نور کافی به صورت چشم گیری افزایش طولی دارد. با افزایش ارتفاع درخت، برداشت گردو سخت شده و گردوتکان ها با احتمال سقوط رویه رو می شوند.

وی افزود: در سال های اخیر درختان گردو دچار کرم خوردگی شده اند که این کرم منجر به پوکی و کاهش میزان استحکام درختان می گردد، به همین دلیل احتمال شکستگی ساقه ها افزایش یافته است.

کرمی ادامه داد: با توجه به بروز احتمال ضایعه نخاعی برای گردوتکان ها باید دستگاه گردوچین خریداری و با تسهیلات ارزان در اختیار باغداران گردو قرار گیرد. در صورت وجود نردبان های بلند یا دستگاهی که فعالیت چیدن را انجام می دهد بی شک دیگر فردی بر اثر چیدن گردو دچار حادثه نمی گردد.

این کارشناس افزود: همچنین بیمه باید طرحی برای باغداران اجرا کند تا کارگران تحت پوشش آن قرار بگیرند و در صورت بروز حادثه دچار مشکل اقتصادی نشوند.

تجربه کشورهای پیشرفته

امروزه کشت و برداشت گردو در کشورهای دیگر از جمله چین و امریکا به عنوان نخستین و دومین کشورهای فراورینماینده این محصول بدون دخالت انسان و کاملا مکانیزه انجام می گردد.

اندازه درخت و الگوی کاشت آن عواملی هستند که نوع وسایل مورد استفاده در گردوتکانی را معین می نمایند. برای مثال زمانی که درخت ها ارتفاع و شاخه ها قطر کمتری داشته باشند، می توان از بازوهای لرزاننده که توسط کاربر حمل می گردد استفاده کرد.

اگر قطر شاخه ها و ارتفاع درخت بیشتر باشد از کِشنده های کابلی استفاده می گردد که یک طرف آن به تراکتور متصل و از طریق حرکت خودرو شاخه تکانده می گردد. البته در این روش مهارت راننده اهمیت بالایی برای جلوگیری از آسیب دیدگی درخت دارد.

در روش دیگر، یک بازوی هیدرولیکی در قسمت عقب تراکتور نصب می گردد و درخت را می لرزاند. این روش برای درختان قطورتر مناسب است.

اگر هدف، برداشت از یک باغ بزرگ با درختان بزرگ باشد و الگوی کاشت استاندارد رعایت شده باشد، می توان از ماشین های سنگین تر که بدین منظور فراوری شده اند، استفاده کرد.

منظور از الگوی کاشت استاندارد شرایطی است که مسیری معین برای حرکت ماشین های کشاورزی میان درختان درنظرگرفته شده باشد و تمامی درختان باغ دارای فاصله استاندارد نسبت به یکدیگر باشند.

با تکان هایی که بازو ایجاد می نماید گردوها به زمین می ریزند و عمل جمع آوری آنها نیز با ماشین های ویژه این کار سریع تر و دقیق تر انجام می گردد.

نوعی دیگر از ماشین های گردوتکانی وجود دارند که با استفاده از صفحه های فلزی بزرگ خود در اطراف بازوی لرزاننده، مانع افتادن محصول روی زمین می شوند.