مقاومت صدها ساله تاق بستان در براب حوادث سخت، آلودگی های سطحی و لانه گذاری فصلی حشرات موضوع تازه ای نیست - وبلاگ ریاضیات

به گزارش وبلاگ ریاضیات، خدر روز نهم مرداد در گفت وگویی با یک پژوهشگر دوره ساسانی، گزارشی از شرایط وخیم نگاره شاهپور سوم در تاق بستان منتشر شد که نشان از حالِ بد این اثر تاریخی داشت؛ صامت اجرایی، مدیر پایگاه ملی تاق بستان به ادعاهای مطرح شده درباره آسیب های وارده به این نگاره پاسخ و درباره شرح داد.

صامت اجرایی با بیان این که تاق بستان یکی از مهم ترین آثار تاریخی - فرهنگی در زاگرس مرکزی است که همیشه نقش مهمی در بیان سرنوشت تاریخ ایران داشته و دارد. تاکید نمود: از این رو؛ حفاظت و صیانت از این اثر که نماد و سمبل فرهنگی استان کرمانشاه و کشور است، بی شک امری واجب و لازم است.

او ادامه داد: مطالعات و آنالیز های باستان شناسی نشان می دهد که محدوده تاق بستان (تاق وسان) از دوره پیش از تاریخ تا دوره اسلامی مورد توجه بوده است. اما آن چه که امروزه با نام تاق بستان (تاق وسان) می شناسیم؛ هنر و معماری صخره ای دوره ساسانی حک شده بر دیواره کوه پرآو است که بخشی از تاریخ امپراطوری ساسانی را در یک بازه زمانی دویست و پنجاه ساله از زمان اردشیر دوم ساسانی(383-379 میلادی) تا زمان خسرو دوم (628-590 میلادی) بازگو می نماید.

مدیر پایگاه ملی تاق بستان با اشاره به استقامت تاریخی این نگاره توضیح داد: شواهد و مدارک تاریخی نشان می دهد که تاق بستان پس از ساسانیان از گزند حوادث بسیار سختی در امان مانده از حمله 641 میلادی تازی ها و یورش بر کرمانشاه و سرحدات آن تا حملات هوایی دشمن بعثی در طول هشت سال دفاع مقدس و... هیچ کدام نتوانستند بر استواری و پایداری تاق بستان چیره شوند.

اجرایی بعلاوه ایجاد پایگاه ملی تاق بستان، مطالعات مدون پژوهشی، مشخص حدود عرصه وحرائم و تدوین ضوابط برای آن، بازسازی اثر، ساماندهی محیطی و... را از اهم اقداماتی خواند که در طی سالیان گذشته جهت حفاظت و نگهداری این محوطه فاخر اجرا شده و حاکی از توجه ویژه متولیان امر در حفاظت و پاسداری از این اثر است.

تصاویر استفاده شده در گزارش قبلی ایلنا با موضوع اسیب های وارد شده به این نگاره

او در ادامه ضمن تشکر از دغدغه مندی دوستاران میراث فرهنگی و در پاسخ به گزارشی که به وسیله یکی از کارشناسان حوزه باستان شناسی به واسطه دل نگرانی که نسبت به حفاظت از این اثر فاخر دارند، اعلام نمود: مطالعات لازم در قالب قرارداد با مشاور ذی صلاح در سال گذشته با اسم مطالعه ساختاری، آسیب شناسی و حفاظت از نقش برجسته های سنگی تاق بستان به انجام رسیده است که در این طرح علاوه بر مستندسازی، مستندنگاری نقوش و آسیب های سنگ نگاره های تاق بستان به روش فتوگرامتری، ساختار بستر سنگی اثر، مورد مطالعه قرار گرفته و آسیب های اتفاق افتاده بر روی آن به روش میدانی و آزمایشگاهی مورد آنالیز قرار گرفته است و در نهایت با شناسایی، دسته بندی و اولویت گذاری عوامل مخرب، نحوه مقابله و چگونگی حذف آنها پیشنهاد شده است.

مدیر پایگاه ملی تاق بستان ادامه داد: بعلاوه، مواد و ملات جهت پاک سازی، استحکام بخشی و بازسازی سنگ نگاره ها با سنجش در آزمایشگاه و انجام تست های پیرسازی تسریعی مورد آزمایش قرار گرفته و مواد مناسب جهت عملیات حفاظت و بازسازی پیشنهاد شده است که در صورت تامین اعتبار و کسب مجوزات لازم، بر مبنای همین مطالعات، وارد عملیات اجرایی خواهیم شد و اقداماتی چون پاکسازی (برای زدودن چرکی ها و رسوبات) جهت خوانش بهتر نقوش و پاکیزه شدن چهره اثر انجام خواهد گرفت. بعلاوه نواحی که دچار پوسته شدگی یا جدایش شده اند، استحکام بخشی خواهند شد. علاوه بر آن سیمان های به کار رفته (بازسازی های گذشته) در سطح اثر به دلیل مشکلاتی که دارند، با ملات مناسب که کم ترین عوارض تخریبی را به همراه داشته باشد، جایگزین می گردند.

اجرایی یادآور شد: در گزارش منتشر شده، آسیب هایی با اغراق به تصویر کشیده شده است که در حقیقت آلودگی های سطحی هستند که در فصول مختلف به وسیله لانه گذاری حشرات به صورت فصلی رخ می دهد و موضوع تازه ای نیست. در حقیقت لانه کردن عنکبوت ها و تار آن ها موضوعی اجتناب ناپذیر است. راه چاره آن هم پایش دوره ای و زدایش سحطی اثر است که بر اساس برنامه های مدون به صورت هفتگی این پاکسازی و زدودن گرد و غبار با نظارت کارشناسان صورت می گیرد.

ایلنا نوشت، او در خاتمه توضیح داد: پایگاه ملی تاق بستان با آگاهی کامل از اهمیت این اثر به لحاظ تاریخی - فرهنگی به جهت بهبود حفاظت، ساماندهی و معرفی هر چه بهتر این اثر در چارچوب ضوابط مصوب، کوشش دارد با برطرف کاستی ها، هم افزایی فکری با تمامی کارشناسان و مشارکت با دیگر ارگان ها و دستگاه های اجرایی، حفاظت از این اثر را که به اسم شاخصه فرهنگی و حافظه تاریخی این مردمان بوده و هموار نقش اساسی در شکل گیری فرهنگ این سرزمین در لبه غربی فلات ایران داشته است مدیریت کند.