چالش های پیش روی بهره برداری بی رویه از معادن یزد، بهشت معدن ایران در انتظار روزهای خوش - وبلاگ ریاضیات

به گزارش وبلاگ ریاضیات، فعالیت معادن تا حدودی توانسته چشم اندازی را برای اشتغال محقق کند، اما با نابودی پوشش گیاهی، تهدید جدی برای زندگی روستائیان تبدیل شده است.

به گزارش خبرنگار از ، استان یزد بهشت معادن ایران است و فعالیت معادن تا حدودی توانسته چشم اندازی را برای اشتغال محقق کند، اما با نابودی پوشش گیاهی و توسعه پدیده بیابان زایی به تهدید جدی برای زندگی روستاییان تبدیل شده است.

استان یزد با دارا بودن بیش از 600 معدن فعال و بیش از 11 میلیارد تن مواد معدنی، بعد از کرمان در رتبه دوم ذخایر معدنی کشور واقع شده است به طوری که دوازده هزار نفر در بخش معدن مشغول به کار هستند.

با استخراج سالیانه 62 میلیون تن انواع مواد معدنی و تامین نیمی از خوراک واحد های معدنی کشور، لقب دومین استان معدن خیز کشور را به خود اختصاص داده است.

اما این معادن به رغم آن که رونق فراوری را در پی داشته، روستا ها و شهر های اطراف خود را دچار مسائل جدی نموده است.

محمد علی طالبی استاندار یزد در گفت و گو با خبرنگار از ، با اشاره به فعالیت معادن و ایجاد مسائل در روستا های استان، می گوید: بهره برداری از معادن علاوه بر جنبه های مالی، مسائل و مسائل اجتماعی و امنیتی هم به همراه دارد برخی از واحد های معدنی در مناطقی مستقر هستند که به طور مستقیم با زندگی مردم مرتبط است و اهمیت این موضوع به حدی است که در شورای تأمین استان مطرح شده است.

او اضافه کرد: با توجه به اینکه استان یزد متنوع ترین استان معدنی کشور شناخته شده، در سال های اخیر توانسته رتبه اول برداشت از معدن را به خود اختصاص دهد.

طالبی می گوید: اجازه نخواهیم داد فعالیت معادن به راه های روستایی ،منابع آبی و کشاورزی ضربه بزند.

یکی از معادنی که پیشروی آن در حریم روستا مشکل ساز شده، معدنی در نزدیکی ندوشن در 88 کیلومتری یزد است .

ندوشن روزگاری قطب دامپروری استان بود، اما فعالیت روز افزون معادن تهدیدی جدی برای این منطقه شده و آسیب های جبران ناپذیری را به آن وارد نموده است تا جایی که دیگر خبری از رونق دامپروری و کشاورزی در این منطقه نیست.

کمی آن طرف تر از مرکز استان، مردم روستای کردآباد از توابع شهرستان تفت از فعالیت های معادن سنگ در محدوده این روستا گله مند هستند.

این روستا در میان کوه های نه چندان بلند و تپه های سنگی قرار گرفته و به گفته زمین شناسان، سنگ های آن از بالاترین کیفیت در کشور برخوردار هستند.

بسیاری از معادن اطراف کردآباد شبانه روزی کار می نمایند و با کندن توده های بزرگ سنگ آن را برای فرآوری به دیگر استان ها می فرستند .

حاج رضا یکی از اهالی روستای کرد آباد می گوید: فعالیت معادن، طبیعت زیبای اطراف روستا را از بین برده و به محیط زیست و منابع طبیعی آسیب رسانده است.

او می گوید: این فعالیت نه تنها هیچ سودی برای ما روستائیان ندارد بلکه جاده های روستا را از بین برده و آرامش را از ما گرفته اند .

حاج اکبر یکی دیگر از اهالی این روستا به ما گفت: به دلیل رفت و آمد ماشین های سنگین، قنات های روستا نیز بر اثر حفاری ها ریزش نموده و کم آب شده است.

جواد یکی دیگر از اهالی روستا می گوید: همه باغ های میوه این روستا خشک شده، چراکه آلودگی ناشی از غبار معادن حیات درختان و طبیعت این روستا را گرفته است.

از بین رفتن مراتع مورد احتیاج برای چرای دام ها در اثر فعالیت معادن از جمله مسائلی است که اخیرا از سوی دامداران و کشاورزان یزد مورد اعتراض قرار گرفته است.

اکثر مراتع منطقه به دلیل حفاری های مجاز و غیرمجاز از بین رفته و گازوئیل و روغن سوخته و بشکه های زباله، نواحی اطراف روستا ها به ویژه شهرستان های ییلاقی مهریز، تفت و خاتم را فرا گرفته است .

گرد و خاک حاصل از فعالیت معادن، به دلیل ممانعت از نفوذ اکسیژن در خاک نیز، سبب خشک شدن پوشش های گیاهی و مراتع شده و دام ها رغبتی به خوردن آن ها ندارند.

خشک شدن چشمه ها و آب های زیرزمینی و نفوذ پساب های معدنی در منابع آبی از جمله عوارض دیگر جبران ناپذیر فعالیت معادن بی شماری است که روستا ها را محاصره نموده اند؛ در اثر اقدامات معدن کاران آبراهه ها تخریب شده اند و دام ها با به هم خوردن نظم آبشخور ها و خشکی جویبار ها گاهی در اثر تشنگی تلف می شوند.

اسدی مدیر عامل نظام مهندسی معادن استان در گفت وگو با خبرنگار از ،گفت: هیچ معدنی بدون کسب مجوز های لازم حتی یک روز هم نمی تواند فعالیت کند.

محمد رضا علمدار یزدی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد نیز می گوید: تا صاحبان معادن مجوز های لازم را از ادارات مرتبط نگیرند پروانه بهره برداری آنان صادر یا تمدید نمی گردد.

او می افزاید: بر اساس قانون از مجموع حقوق دولتی واریز شده معادن، باید 20 درصد آن به استان برگردد و صرف زیر ساخت ها و آبادانی روستا ها و مناطق هم جوار معدن گردد.

اما به گفته سید مجتبی حسینی پور رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان یزد، موضوع پرداخت 20 درصد حقوق دولتی معادن (تبصره 6 ماده 12 اصلاح قانون معادن) تنها چند سال در کشور و استان اجرایی شد و از سال 96 به بعد با تصویب مجلس شورای اسلامی این بند قانونی به گونه دیگری تصویب شد و مجلس ردیف استانی این قانون را حذف کرد و قرار شد 20 درصد سهم استان ها به صورت ملی پرداخت گردد.

او می افزاید: از سال 96 تاکنون پرداخت سهم استان ها از حقوق دولتی معادن حذف شده و در قالب طرح های ملی پرداخت می گردد.

اگر چه خسارات معادن به بخش های مختلف از جمله منابع طبیعی، محیط زیست و به خصوص روستا ها زیاد و جبران ناپذیر است، اما شاید اختصاص همان 20 درصد حقوق دولتی معادن به مناطقی که معدن در آن قرار گرفته مرهمی باشد بر زخم ایجاد شده بر پیکر بسیاری از روستا ها و مناطق استان یزد ...

بهره برداری نامناسب از معادن و بی توجهی به جنبه های محیط زیستی معادن موجب شده فعالیت معادن زیر ذره بین نمایندگان مردم یزد در مجلس شورای اسلامی نیز قرار گیرد.

کمال دهقانی فیروزآبادی نماینده مردم تفت و میبد در مجلس شورای اسلامی گفت: با همراهی مسئولان استان در چند سال اخیر هیچ مجوز بهره برداری برای معدن جدید در تفت صادر نشده است.

او با اشاره به اینکه شیرکوه درصد کمی از مساحت استان را شامل می گردد، ولی آب شیرین کل استان را تأمین می نماید، اضافه کرد: برای بهره برداری معدن به سراغ مناطق دیگر استان بروند چراکه حیات و زندگی مردم استان وابسته به شیرکوه است.

محمد رضا صباغیان دیگر نماینده استان یزد در مجلس و عضو کمیسیون معادن نیز معتقد است: در این موضوع باید قانون اصلاح گردد تا سهم حقوق دولتی مناطق معدن خیز، قبل از واریز به خزانه به آن مناطق اختصاص یابد.

او با اشاره به اینکه حقوق دولتی حق مناطق معدن خیز است، اضافه کرد: باید این موضوع از سوی نمایندگان بیشتری از استان ها پیگیری گردد و مهمتر اینکه عزم و اراده ای جدی تر می خواهد تا مجلس نیز هر چه زودتر آن را تصویب کند.

با توجه به اینکه استان یزد بهشت معادن کشور است و اشتغال خوبی نیز در این بخش ایجاد شده ضروری است مسئولان با درایت و هوشیاری گامی موثر برای مبارزه با گسترش بیابان در استان بردارند.

معادن با وجود فوایدی که برای استان دارد، نارضایتی مردم روستا ها را موجب شده و امروزه برای رضایت شهروندان و جلوگیری از نابودی محصولات کشاورزی باید اقدامات جبرانی در پیش گرفته گردد که تنها با توجه ویژه مسئولان محقق می گردد.

ی

گزارش از صدیقه فلاحتی