فضای سبز چیست؟ 7 دلیل اساسی ایجاد فضای سبز و انواع آن - وبلاگ ریاضیات

به گزارش وبلاگ ریاضیات، مردم در میان دود اگزوز خودروها و ساختمان های سنگی بی هویتِ شهر گرفتار شده اند و به سختی می توانند از تنگای زندگی مدرن شهری بیرون آیند. همه آن ها به دنبال روزنه ای هستند به بیرون، جایی به نام فضای سبز که در آن با درختان، گیاهان، چمن زار و بوی خوش گل ها، روزگار سَر نمایند.

بسیاری از شهرها برای دوری از شلوغی و آلودگی آغاز به گسترش فضای سبز نموده اند، زیرا به خوبی فهمیده اند که چطور ساختمان سازی بی رویه در حال بلعیدن آسایش و سلامتی انسان ها است. به همین منظور ما در این مقاله درباره محیط های سبز و اهمیت ساخت آن ها صحبت می کنیم؛ با ویکی ساختمون همراه باشید.

فضای سبز چیست؟

هر محیط گیاهی یا آبی در یک منطقه شهری یا مجاور آن را فضای سبز می گویند. فضاهای سبز شامل گیاهان، ویژگی های آب و سایر انواع محیط های طبیعی است. بیشتر فضاهای باز شهری همان فضاهای سبز هستند، اما گاهی اوقات انواع دیگری از فضاهای باز را نیز شامل می شوند.

محیط های سبز می توانند یک مرکز تفریحی، فرهنگی و اجتماعی گسترده با زیستگاه های متنوع و غنی از گونه های گیاهانی و حیوانی را فراهم نمایند. اصطلاح جنگل شهری اغلب برای توصیف فضای سبز استفاده می گردد که تمام مزایای محیط طبیعی را به قلب جوامع شهری می آورد.

چشم انداز فضاهای باز شهری می تواند از زمین های بازی گرفته تا محیط های بسیار حفاظت شده تا مناظر نسبتاً طبیعی گسترش یابند. فضاهای سبز شهری برای عموم مردم آزاد هستند و فرد یا گروهی حق مالکیت بر آن ها را ندارد. سیاست های ایجاد فضای سبز شهری برای احیای مجدد جوامع، کاهش بار مالی مراقبت های بهداشتی و افزایش کیفیت زندگی بسیار مهم است.

مطلب پیشنهادی: طراحی فضای سبز ویلا چه اصول و استانداردهایی دارد + نحوه اجرا

مردم هر زمان که فرصتی پیش بیایند، باید با طبیعت تعامل نمایند. چیزی به اندازه یک وقفه پنج تا ده دقیقه ای در طول روز می تواند باعث بهبود رفاه و ارتباط جمعی و محبت آمیز گردد.

اهمیت ساخت فضای سبز

در حال حاضر، دسترسی به فضاهای سبز جهانی نیست! پس چه چیزی بیشتر از این می تواند محرک نابرابری در جوامع ما باشد. مطالعات نشان دادند که رابطه ای بین نابرابری درآمد، دسترسی به فضای سبز و امید به زندگی وجود دارد.

این مطالعه نشان داد که در مناطق روستایی که دسترسی زیادی به فضای سبز وجود دارد، امید به زندگی برای کسانی که بیشترین و کمترین درآمد را دارند تقریباً یکسان است. با این حال، در محیط های شهری، شکاف در امید به زندگی سرسام آور بود. انتظار می رود افراد با کمترین درآمد که در شهرها سکونت گزیده اند، 10 سال کمتر از افرادی که دارای بیشترین درآمد هستند زندگی نمایند.

افراد ثروتمند اغلب در محیط های سرسبز و خوش آب و هوا زندگی می نمایند، در حالی که فقیرترین افراد اغلب در مناطقی با جمعیت زیاد و انبوه ساختمان های متراکم زندگی می نمایند. فقط کافی است به تهران نگاهی کنید، بالای شهر مملو از مناطق سرسبز است، ولی در پایین شهر تنها می توان انبوهی از ساختمان های قد و نیم قد را مشاهده کرد.

بنابراین، هرچه در یک محور افزایش دسترسی به فضاهای سبز حرکت کنیم، اختلاف امید به زندگی کاهش می یابد. اما فقط با ایجاد فضای سبز در مناطق فقیرنشین نمی توان مشکل را حل کرد. این کار به سادگی ایجاد فضاهای سبز در مناطق خاص نیست. وضعیتی که در حال حاضر داریم این است که مناطق شهری با کیفیت بالا و دسترسی خوب به طبیعت، برای زندگی در آن ها اغلب گران تر هستند!

آنچه اتفاق می افتد این است که فضای سبز ایجاد می گردد، اما ناگهان آن مناطق برای زندگی مطلوب شناخته می شوند و سپس هزینه مسکن افزایش می یابد. آنچه ما احتیاج داریم این است که کوشش گردد تا تشخیص دهیم که فضای سبز برای همه حیاتی است و همه باید سود آن را احساس نمایند. پارک ها باید فضاهای دموکراتیک باشند که به راحتی در دسترس قرار گیرند، جایی که می توان بدون فشار برای صرف هزینه به آنجا رفت و با افراد از هر طیف زندگی در جامعه خود دیدار کرد.

هدف از اجرای فضای سبز

فضاهای سبز به دلیل اهداف زیر ساخته می شوند:

تنوع زیستی بیشتر

گسترش فضاهای سبز به ایجاد لایه جدیدی از تنوع زیستی شهری یاری می نماید. وجود این لایه جدید با گیاهانی که زیستگاه و غذایی برای گونه ها ایجاد می نمایند، تأثیر مستقیمی بر فراوری محیط های طبیعی بکر و متنوع دارد که برای بهبود کیفیت زندگی و رفاه در شهرهای امروزی لازم است.

کاهش آلودگی هوا

یکی از رایج ترین مسائل شهرهای ما افزایش دوره های آلودگی است. گیاهانی که در محیط های شهری قرار دارند به عنوان فیلتر برای مضرترین آلاینده های هوا عمل می نمایند. به عنوان مثال، یک مترمربع فضای سبز می تواند تا 200 گرم در سال ذرات کوچک آلوده را که برای سلامتی مضر هستند را از بین ببرد.

بهبود در مدیریت آب شهر

آب باران را می توان در شهرها حفظ کرد و رطوبت را افزایش داد. فضاهای سبز می توانند آب باران را جذب نمایند و رواناب را کاهش دهند که به خودی خود باعث جلوگیری از فروپاشی سیستم های فاضلاب شهری شوند.

کاهش اثرات گرم شدن کره زمین

افزایش دما، افزایش باران های شدید، امواج گرما و گسترش بیماری از پیامدهای گرم شدن کره زمین در شهرها است. ایجاد یک اکوسیستم سبز شهری جدید این عواقب را که مستقیماً بر سلامتی و رفاه شهفرایندان کاهش می دهد.

بهبود عایق حرارتی ساختمان ها

ساخت فضای سبز در محیط های شهری، باعث عایق بندی هوا می گردد که منجر به سرد شدن هوا در ماه تابستان و گرم شدن در ماه های سردتر سال می گردد. مصرف انرژی را می توان تا 25 درصد در تابستان و تا 10 درصد در زمستان کاهش داد.

راحتی اقلیمی و صوتی بیشتر

یکی از شرایط متداول در مناطق شهری، جزیره گرمایی است. این پدیده حرارتی باعث افزایش دما در مناطقی می گردد که ساختمان های زیادی دارند و شهر مملو از اتومبیل ها، چراغ ها، آسفالت و سیمان است. وجود فضاهای سبز در برنامه ریزی شهری به جلوگیری از این پدیده یاری می نماید و دمای شهر را به طور متوسط یک درجه کاهش می دهد.

بهبود کیفیت زندگی

فضای سبز در محیط شهری ارتباط ما با طبیعت را تقویت می نماید و در نتیجه می تواند جامعه را به سمت رفاه بهتر انسان سوق دهد. مطالعات متعدد اثرات مفید محیط های سبز بر روی افراد مانند کاهش استرس، کاهش بیماری های تنفسی، قلبی عروقی و بهبود تمرکز را نشان می دهد. به همین ترتیب، استفاده از فضاهای سبز در تمام مناطق شهری ابزاری قدرتمند برای افزایش کیفیت زندگی است.

انواع فضای سبز شهری

انواع فضاهای سبز به توضیح زیر هستند:

جنگلی عمومی (پارک جنگلی)

جنگلی عمومی چیزی فراتر از یک فضای سبز حاشیه ای جذاب و کوچک شهری است. این فضا مجموعه ای از مزایای اجتماعی، مالی و زیست محیطی را به همراه دارد. با بهبود جذابیت شهر و جامعه، جنگل های عمومی همچنین مکانی برای تفریح و استفاده از طبیعت بکر را فراهم می نمایند.

چشم اندازهای گیاهی زیبا با ترکیبی از علفزارها و درختان جنگلی عمومی، همان چیزی هستند که یک شهر شلوغ احتیاج دارد. یک نمونه از فضای جنگلی عمومی، پارک جنگلی چیتگر در غرب تهران است.

روف گاردن یا بام سبز

روف گاردن نوعی از فضای سبز است که بر روی سقف ساختمان ها اجرا می گردد. بام سبز به گونه ای طراحی شده است مزایای زیادی به توضیح زیر دارد:

• به حفظ انرژی یاری می نماید.
• طول عمر بام را افزایش می دهد.
• امکان زهکشی شهری پایدار (سیلاب را کاهش می دهد) را فراهم می نماید.
• کیفیت هوا را بهبود می بخشد.
• به کاهش صدا یاری می نماید.

مطلب پیشنهادی: مبلمان روف گاردن چه ویژگی هایی باید داشته باشد و انواع آن

روف گاردن به اشکال و انواع مختلفی اعم از فشرده، گسترده و متنوع زیستی دسته بندی می شوند.

روف گاردن

فضای سبز اطراف ساختمان ها

محیط های سرسبز اطراف ساختمان نوعی از شهرسازی هستند که تعداد بلوک ساختمانی توسط فضای سبز در اطراف احاطه شده است. این مناطق باید به گونه ای طراحی شوند که شامل زیرساخت های متنوع مانند کاشت درختان، اشکال زیبا آبی (آب نما یا فواره)، چمن زار، و سیستم های زهکشی پایدار شهری باشند. فضای سبز اطراف ساختمان ها می تواند مزایای زیادی را به همراه داشته باشد:

• کاشت درختان در کنار ساختمان ها باعث ایجاد سایه شده و به خنک سازی هوا یاری می نماید. از این طریق احتیاج به تهویه هوا در ماه های تابستان را کاهش می دهد.
• ایجاد فضاهای سبز زیبا و دل انگیز می تواند مردم را به شرکت در تفریحات و ورزش های مختلف تشویق کند و از این طریق باعث بهبود سلامتی و رفاه گردد.
• دیدن محیط های سرسبز از داخل ساختمان به بیرون باعث بهبود تمرکز و بهره وری در کار می گردد.
• ایجاد این فضا باعث افزایش سرمایه گذاری و جذب شرکت ها شده که منجر به بازآفرینی مالی مناطق محروم یا فراموش شده می گردد.

درختان خیابانی

کاشت درخت در مناطق شهری دارای مزایای زیست محیطی، اجتماعی و اکولوژیکی است. درختانی که در امتداد خیابان ها کاشته می گردد می توانند:

• اثرات خنک نمایندگی را به دلیل ایحاد سایه ارائه دهند.
• به دلیل فراوری اکسیژن و جذب آلاینده های منتقل در هوا مانند هیدروکربن های معطر چند حلقه ای (PAHs) نموده و به بهبود کیفیت هوا یاری می نمایند.
• زیبایی و کیفیت مکان را بهبود می بخشند.
• به بهبود سلامت و رفاه انسان یاری می نماید.
• تنوع زیستی را به دلیل تأمین زیستگاه تشویق می نماید.

مزایای غیرمستقیم دیگر شامل کاهش مصرف انرژی ساختمان ها به دلیل کاهش احتیاج به تهویه هوا در تابستان است. گونه های درختی که برای مناطق شهری انتخاب می شوند باید متناسب با احتیاجها و خصوصیات شهری باشند.

درختان خیابانی

پارک ها و باغ های شهری

تخمین زده می گردد که هر ساله بیش از نیمی از مردم ایران، بیش از یک بار در هفته از فضای سبز شهری بازدید می نمایند و 90 درصد از جمعیت کشور موافق هستند که کیفیت چنین فضاهایی به طور مستقیم بر کیفیت زندگی آن ها تأثیر می گذارد.

پارک ها و باغ های شهری بدون توجه به منشأ قومی، سن و جنسیت برای همه آزاد است. آن ها محلی برای تفریح و اوقات فراغت هستند و به یک مکان هویت می بخشند. همچنین، این فضاها یک شکل دموکراتیک برای شهفرایندان و جامعه هستند (آزادی استفاده برای همه).

پارک ها و باغ های شهری یکی از اجزای مهم زندگی روزمره در شهرها است. بنابراین طراحی آن ها شایسته آنالیز دقیق و نگهداری آن ها نیز شایسته سرمایه گذاری است. از این رو، باید طبق ضوابط و استاندارهای شهرسازی اجرا شوند.

کلام آخر

گسترش یک اکوسیستم سبز شهری می تواند راه حلی برای چالش های زیست محیطی شهرهای امروزی باشد که برای بهبود کیفیت زندگی ساکنان آن ها باید به سمت سیستم های شهری سبزتر پیش فرایند. هر چه بیشتر شهرها متعهد به نوآوری در فضای سبز می شوند، مزایای زیاد را احساس خواهند کرد. گسترش فضاهای سبز در شهرها باید به یک اجبار تبدیل گردد، اما آیا ساخت و ساز بی رویه و عدم توجه به ماهیت اصلی زندگی، می تواند این راستا را در آینده میسر سازد؟

منبع: ویکی ساختمان